Przeskocz do treści

Triduum we Lwowie, 3-5 listopada 1923

Karmelitanki Bose we Lwowie opisały swoje dziekczynne triduum obchodów za beatyfikację Teresy z Lisieux. Głównym kaznodzieja był prowincjał polskiej prowincji ojców karmelitów, Sługa Boży o. Anzelm Gądek. Atmosferę tych dni oddaje kronika mniszek:

„Terenia zdobyła serca lwowian, bo wszyscy chcieli przyczynić się do uświetnienia tych uroczystości, a choć wydatków i pracy miałyśmy dużo, dużo też ofiar wpłynęło. I zewnątrz na fasadzie kościelnej widniał krzyż z lamp elektrycznych przystrojony girlandami. Świętej Tereni przypisują łaskę, iż zażegnane zostały rozruchy socjalistów na te dni naznaczone, deszcz zmusił ich wnijść do kościoła i zapomnieli o swych zamiarach.

[...] W jesieni tegoż roku [1923] miało odbyć się uroczyste „Triduum ku czci bł. Teresy w kościele naszym. Odkładano z dnia na dzień dla rozmaitych przeszkód i projektów co do deszczu róż [...]. Kazania podniosłe wygłaszali księża [diecezjalni] i nasz o. Prowincjał. Mówił prześlicznie...” (Kroniki klasztoru karmelitanek bosych we Lwowie, t. IV, s. 134-139).


„3 listopada [1923]. Nieszpory wstępne. Jest już Nasz Drogi Ojciec Prowincjał Anzelm. Wieczorem kościół wypełniony wiernymi po brzegi […] Kazania głoszono bardzo piękne […], ale wszystkich prześcigał Nasz Przewielebny Drogi Ojciec Prowincjał Anzelm. Powiedział dwa lub trzy kazania, niestety żadne nie zostało zapisane. Przyrównywał w nich św. N. Matkę Teresę do słońca, a s. Teresę od Dzieciątka Jezus do księżyca; słońce przyćmiewa swym blaskiem, ale delikatne światło księżyca uwydatnia jeszcze lepiej małe drobne gwiazdeczki, które mu towarzyszą swym światłem, tak i św. Teresa, Królowa małych dusz. […]

Podczas ostatnich Nieszporów, z konkluzją, w obecności Ks. Arcybiskupa [Bolesława Twardowskiego], licznej asysty kapłanów, kleryków, ks. rektora [Franciszka] Lisowskiego (późniejszego biskupa), nasz Ojciec Prowincjał [Anzelm] wygłosił kazanie tak piękne, że na wszystkich głębokie zrobiło wrażenie. Mówił o bł. małej Tereni rzucającej kwiaty do stóp Jezusa w Hostii, niesionego w monstrancji podczas procesji Bożego Ciała; mówił o kwiatach ofiar, które rzucała ciągle podczas swego życia zakonnego. Wspomniał, że była zakrystianką i co dzień podawała kapłanowi kluczyk od tabernakulum, sama nie mogła wychodzić, tylko go podawała i strzegła. Tak kapłani powinni brać co dzień ten kluczyk z rąk św. Tereni i otwierać drzwi tabernakulum i strzec go godnie, i tu rozwijał, jaki to jest ten kluczyk i co on otwiera dla dusz. „A teraz patrzcie, mówił, Terenia na tabernakulum rzuca róże, jak Anioł Stróż strzeże Jezusa w Hostii, stoi na straży! Mówiła, że zstąpi na ziemię… O zuchwała Terenia, wybacz, że cię tak nazywam, ale ty mi przebaczysz, boś ty Siostra moja. Zstąp i teraz na ziemię. Ty tak kochałaś Kościół św., Matkę swoją. Ach, módl się dziś za ten Kościół, za Ojca Św., za Ks. Arcybiskupa, który w tych dniach bierze na swoje barki ciężkie brzemię (rozpoczynając urzędowanie w diecezji), módl się za Karmel, boś ty przecież w nim żyła i zawsze żyć będziesz, módl się i za nas kapłanów, […] módl się za Ukrainę i za Berdyczów, za kapłanów, którzy są u sowietów, wiesz za co oni cierpią tak okropnie… […]

Dalej mówił porywająco do tłumów stojących aż na ulicy; tak był kościół przepełniony, że księża nie mogli przecisnąć się przez środek. Niestety, nie zapamiętałyśmy więcej z tego cudownego kazania, które zachwyciło słuchaczy. Kościół był szczelnie zapełniony, ludzie stali na dworze, na schodach i na ulicy, całe trzy dni było takie przepełnienie. […] Gdy duchowieństwo po odśpiewaniu wspaniałego Te Deum i błogosławieństwie odprowadzało Ks. Arcybiskupa do drzwi kościelnych, z choru muzycznego posypały się płatki róż na głowy dostojników kościelnych, kapłanów i wiernych. Bardzo to miłe zrobiło wrażenie i ludzie zbierali płatki róż na pamiątkę. […]

Po wyjściu z kościoła, Arcypasterz skierował swe kroki do rozmównicy wraz z Naszym O. Prowincjałem, Ks. Rektorem Lisowskim i całym duchowieństwem. Nasza Matka [Teresa Małgorzata Siemieńska] dziękowała Jego Ekscelencji i wszystkim kapłanom za wzięcie udziału w uroczystościach, za prześliczne kazanie, a Arcypasterz także wyrażał swoje zadowolenie i ogólnie chwalono kazanie N. O. Prowincjała. Ks. Arcybiskup zaprosił Naszego Ojca z rekolekcjami dla kleryków. Po odejściu gości, pokorny Nasz Ojciec wymawiał nam słodko, że go wystawiłyśmy przy takich dostojnikach na kazalnicę z kazaniem, i spadł nowy ważny obowiązek na prowincjalską głowę: rekolekcje dla kleryków. Musimy je bardzo omodlić, aby były dobre i owocne. […] Tydzień po naszych uroczystościach odbył się wspaniale ingres naszego kochanego Ks. Arcybiskupa, dra Bolesława Twardowskiego, dnia 11 listopada 1923 r. Nasze siostry [zewnętrzne] były obecne, a i nasz Drogi Ojciec Prowincjał umyślnie pozostał, ku wielkiej radości naszej trzy dni dłużej, aby przez swoją obecność złożyć należny hołd Wielkiemu Przyjacielowi, Ojcu i Dobroczyńcy Karmelu. Widać, nasz Arcypasterz był zadowolony także, bo odbierając homagium od Naszego Ojca, serdecznie go uściskał i szepnął cichutko: „Cóż to? Bilokacja?” Bo pomyślał, że Nasz Ojciec wyjechał…” (Kroniki.., t. IV, s. 60-69).


Sługa Boży na różne sposoby troszczył się o szerzenie kultu Małej Świętej. Zamawiał także obrazy i wizerunki bł. Teresy dla czcicieli, do kościołów karmelitańskich. Pisał w tej sprawie do lwowskich karmelitanek:

„Proszą mnie tu bardzo o obraz bł. Tereni. Bardzo bym był wdzięczny, gdybyście mi posłały wielkie obrazy Tereni z krzyżem i różami, choćby dwa, a jeśli takich już nie ma, to takie, jakie macie czy te w medalionie, czy te gdzie Terenia klęczy przed Matką Najświętszą. Wydatki będą pokryte przez tych, którzy tych obrazów pragną” (List o. Anzelma do karmelitanek bosych we Lwowie, 24 II 1924).


Triduum w Wadowicach, 1-3 lutego 1924

Dziękczynne obchody w wadowickim klasztorze „na Górce”- już w roku 1924 - poznajemy m.in. z dziennikarskiej wiadomości kronikarza krakowskiego:

„Podczas Triduum Terezjańskiego Wadowickiego kaznodziejami byli ojcowie i Nasz Ojciec Prowincjał Anzelm, który wygłosił trzy kazania” (Kronika karmelitów bosych w Krakowie, t. I, s. 118v).

Uzupełnia tę skąpą informację ówczesny prefekt Niższego Seminarium w Wadowicach, bł. o. Alfons Mazurek OCD:

„[1-3 II 1924]. Ku czci naszej najmilszej błogosławionej Tereni od Dzieciątka Jezus odprawiło się uroczyste tryduum, na które głosili kazania Przewielebny Nasz O. Prowincjał Anzelm, o. Czesław [Jakubowski] i o. Augustyn [Kozłowski]. Polotem, głębokością i nadzwyczajną szatą oratorską odznaczały się kazania N. O. Prowincjała, który posiada szczególniejszy dar krasomówstwa, opanowanie swych myśli i nadzwyczajny zasób odpowiednich słów” (Kronika alumnatu wadowickiego, II, s. 41).

c.d.n.                                                                                                               oprac. s. Konrada Z. Dubel, cscij

 

Beatyfikacja s. Teresy od Dzieciątka Jezus w 1923 r. ożywiła w ówczesnej Polsce przede wszystkim wspólnoty karmelitańskie, a przy nich pracę duszpasterską. Mała Teresa była znana i miłowana przez wszystkich. Było to możliwe dzięki karmelitankom przemyskim i ich kontaktom z Karmelem w Lisieux, gdyż już od 1902 r. znane były w Polsce – „drugiej ojczyźnie” Teresy – wydane drukiem jej „Dzieje duszy”. Kroniki klasztorów zawierają zarejestrowane skrzętnie wydarzenia, które miały miejsce w 1923 r., kiedy były nuncjusz apostolski w Warszawie Achilles Ratti, od 1922 r. jako Pius XI, po zakończonym jej procesie beatyfikacyjnym i zatwierdzeniu cudów, ogłosił Teresę Błogosławioną. Nazwał ją później „gwiazdą swego pontyfikatu”. Siostry karmelitanki bose we Lwowie, zapisały:

„Dnia 29 kw[ietnia] 1923 r. Ojciec Św. Pius XI zaliczył w poczet błogosławionych siostrę Teresę od Dz. Jezus, profeskę Karmelu w Lisieux. O tej wielkiej radości doniósł nam Przew[ielebny] O. Prowincjał [Anzelm], tymi słowy: „Annuntio vobis gaudium magnum! Siostra Teresa błogosławioną!” Oczy wszystkich zwróciły się ku tej, co miała zasypać niemal świat cały różami łask najobfitszych z nieba. Nic tez dziwnego że i Karmel lwowski zadrżał od radości i wzruszenia, bo trzeba wiedzieć, że Karmel Polski w wielkiej mierze przyczynił się do rozszerzenia czci „wiosennego kwiatka Karmelu” (Kroniki Klasztoru SS. Karmelitanek Bosych we Lwowie, IV, s. 131).

Wkrótce po ukazaniu się autobiografii Teresy w języku francuskim, m. Anna od Jezusa z klasztoru w Przemyślu oraz p. Maria Kobylińska, siostra m. Marii Antoniny od Jezusa, po uzyskaniu pozwolenia od m. Marii Gonzagi, przeoryszy z Lisieux, przełożyły na język polski „Dzieje duszy”. Klasztory polskie nie miały funduszu na wydruk książki. Dlatego klasztor przemyski sprzedał nakład Księgarni Św. Wojciecha w Poznaniu i tym sposobem biografia Teresy mogła ujrzeć światło dzienne. W 1923 r. ukazało się już szóste wydanie i to w nakładzie 10.000 egz. Z okazji beatyfikacji, jak dalej piszą siostry:

„M. Agnieszka od Jezusa (Paulina Martin), siostra Świętej, podała projekt, ogłaszając drukiem na cały świat, by wszystkie narody ziemi wzięły udział w uroczystościach beatyfikacyjnych w Lisieux przesyłając chorągwie dla przyozdobienia ich kościoła. Z pozwoleniem naszego Ojca Prow[incjała Anzelma] klasztory nasze złożyły się na ten miły podarunek naszej św. Siostrzyczce” (por. Kroniki Klasztoru SS. Karmelitanek Bosych we Lwowie, IV, s. 131-132).

Sługa Boży o. Anzelm od św. Andrzeja Corsini (Gądek) OCD, jako prowincjał karmelitów bosych, podjął gorliwie zachętę generała Zakonu, o. Łukasza Mastrofini, by w polskim Karmelu urządzać nabożeństwa dziękczynne z ludem Bożym i koordynował je. Pisze o tym w liście do m. Weroniki Smoczyńskiej OCD, przeoryszy w Przemyślu:

„u nas w Krakowie zrobiliśmy [29 kwietnia] po południu, przy zwykłych nieszporach kazanie okolicznościowe (zob. wyżej) i Te Deum, lecz tego rodzaju nabożeństwo nie stanowi ściśle u nas części liturgii. Przyszedł w tym czasie list N[aszego] O. Generała z zachętą, by urządzić trydua” (List z 3 V 1923).

Następnie, w porozumieniu z miejscowymi przełożonymi – dla większej chwały Bożej, ku czci Błogosławionej Teresy od Dzieciątka Jezus i dla duchowego pożytku wiernych – Sługa Boży postanowił, że w kościołach karmelitańskich w poszczególnych klasztorach, odbędą się trzydniowe dziękczynienia, z głoszeniem kazań o nowej Błogosławionej.

Triduum w Krakowie na Wesołej – sierpień 1923

Najpierw w krakowskim kościele karmelitanek bosych, przy ul. Kopernika, na dzielnicy Wesołej, Sługa Boży o. Anzelm osobiście podjął się głoszenia tzw. „trzydniówki” o Teresie, było to pod koniec sierpnia 1923 r. Treści kazań były notowane pod amboną, i w ten sposób zachowane, przez krakowskie tercjarki. Odnalazł się jednak i oryginał. Dziś można je odczytać w publikowanej przez Postulację w Sługi Bożego w Łodzi serii „Biblioteka Założyciela”. Tematy kazań o. Anzelma z 28 VIII 1923 r., to: Życie Teresy błogosławionej w ognisku Eucharystii; oraz: O miłości bliźniego (t. 5 BZ, „Przyszła Mała Teresa”, Łódź, 2000, s. 11-60). Kronikarz klasztoru karmelitów bosych w Krakowie na Rakowickiej, podaje liczne informacje o czynnym udziale w poszczególnych triduach o. prowincjała Anzelma, zwłaszcza przez głoszenie kazań. Nabożeństwa ku czci bł. Teresy były uświetnione przez zapraszanych miejscowych biskupów i duchowieństwo.

Kronikarz krakowski, o. Jan Kanty Osierda OCD, zapisał, że w Boże Narodzenie, 25 grudnia 1923 r. wybrano na poświęcenie figury błogosławionej Teresy od Dzieciątka Jezus usytuowanej przed kościołem na Rakowickiej. Kazanie głosił o. Anzelm. Zarówno kronikarz, jak i późniejszy redaktor pism Sługi Bożego, o. Otto Filek OCD, zachwycają się syntezą duchowości i misji Teresy, dokonaną przez o. Anzelma w zdaniu:

„Przyszła Mała Teresa, aby nas, maluczkich, nauczyć być nimi, za przykładem Dzieciątka Jezus”
(Kronika, s. 109; Przyszła Mała Teresa, s. 106).

Oto relacje z kronik karmelitańskich oraz listów na temat organizowanych 100 lat temu dziękczynieniach za beatyfikację Małej Teresy:

Triduum w Lublinie, 6-8 września 1923

„O. Anzelm […] po odbytych uroczystościach w klasztorze wesołowskim pospieszył wkrótce potem do Lublina, aby wesprzeć Ojców naszych w konwencie lubelskim, zwłaszcza odnośnie kazań, udając się tamże z czcigodnym o. Sylwestrem [Gleczmanem], przeorem czerneńskim. W Lublinie obraz pobożny i piękny Błogosławionej Teresy odmalował pewien lublińczyk Barwicki, pobożny mistrz, na to triduum, które zaczęło się wieczorem 6 września i trwało przez dzień 7 i 8, w Święto Narodzenia Najświętszej Panny Maryji, które przypada w sobotę i 9 w XVI Niedzielę po Zielonych Świętach a drugą września. Zgromadziła się wielka rzesza ludzi. Jednego dnia Sumę pontyfikalną z asystencją kleryków seminarium lubelskiego odprawił ordynariusz miejsca, Najjaśniejszy Najczcigodniejszy M[arian Leon] Fulman. Kościół był pięknie przyozdobiony i piękna pogoda powiększała świąteczną radość” (Kronika karmelitów bosych w Krakowie, t. I, s. 116r).

Triduum u karmelitanek bosych w Krakowie - Łobzowie, 27-30 września 1923

„W dniu 27 IX [1923] po odprawieniu przez Naszego Ojca Prowincjała [Anzelma] uroczystych Nieszporów rozpoczęło się Triduum ku czci Błogosławionej Teresy od Dzieciątka Jezus w kościele Sióstr przy ulicy Łobzowskiej. Kaznodziejami byli: Nasz Ojciec Prowincjał, o. Anioł kapucyn, o. Żukiewicz, dominikanin i Najczcigodniejszy Biskup Anatol [Nowak], który Nieszporami uroczystymi w dniu 30 IX, w XIX Niedzielę po Zielonych Świętach pierwszą października, zakończył wzniosłe to triduum w asystencji Ojców Franciszkanów i ich kleryków, którzy odśpiewali Nieszpory harmonijnie na sposób gregoriański i rytmicznie” (tamże).

Triduum w Czernej, 13-15 października 1923

„Jak dotąd miałem sposobność być na wszystkich trzech [triduach o bł. Teresie], które się odbyły w Krakowie i Lublinie; Poznań i Przemyśl odpadł i odpadnie, bo na św. Matkę Teresę [15 X 1923] będę na Czernej z kazaniami i celebrą, gdzie będzie Książę biskup Sapieha i poświęcenie dzwonów będzie połączone z tryduum. Na waszem pragnąłbym choć ustrojenie kościoła widzieć, ale prawdopodobnie nie będzie możebnem, bo po świętej Matce będę wizytował Czerną i Kraków i będzie definitoryum, więc nie starczy czasu, a oprócz tego nauka z klerykami przykuwa do miejsca. Prosiłbym o wiadomość, kiedy arcybiskup [Twardowski] będzie w domu; chciałbym się z nim widzieć i rozmówić o fundacyi w Ponikwie, bo listownie zdaje się fundacya natrafi na opór. Słyszałem zaś, że obecnie Arcybiskup przebywa w Rzymie czy też wyjechał do Rzymu” (List o. Anzelma do m. Teresy Małgorzaty Siemieńskiej OCD, przeoryszy we Lwowie, b.m., 5 X 1923).

Kronikarz krakowski uzupełnia: „W niedzielę 14 X [1923] nasi klerycy koleją, o godzinie 7 rano, pojechali do Czernej, gdzie także przybył Najczcigodniejszy Książę Biskup Krakowski, Adam Stefan Sapieha, ze swoim sekretarzem, ks. Władysławem Mazankiem, który też tamże poświęcił dwa dość duże dzwony, już przed rokiem nabyte u pana Schwabera w Białej. Kazanie ku czci Błogosławionej Dziewicy Teresy wobec Biskupa poświęcającego pontyfikalnie wygłosił Najczcigodniejszy Nasz Ojciec Prowincjał [Anzelm]” (Kronika krakowska karmelitów bosych, t. I, s. 116v).

                                                                                                                         Oprac. s. Konrada Dubel, cscij

 

                                                                                                                                                              c.d.n.

 

29 kwietnia 1923-2023

Sługa Boży o. Anzelm Gądek OCD poznał s. Teresę od Dzieciątka Jezus i Najświętszego Oblicza – z lektury jej „Dziejów duszy”. Niespełna pięć lat po śmierci Teresy jej autobiografia została przetłumaczona na język polski przez karmelitanki bose z Przemyśla i wydana już na początku 1902 r. (por. Jerzy Zieliński ocd, Kulisy pierwszego polskiego tłumaczenia "Dziejów duszy", s. 21). Jako nowicjusz w Czernej, br. Anzelm doskonale zrozumiał swoją siostrę w Karmelu i jej „małą drogę”. Sam przeżywał podobne porywy miłości Bożej, czemu dawał wyraz w swojej młodzieńczej poezji:

Kocham Cię, Boże…
Dałeś mi życie wiekuisty Panie,
A z życiem Siebie i wszystko, co Twoje!
Otwarłeś skarby, jak morza wylanie,
Tylu łask zdroje –
Więc dziś ku Tobie wołam w pokorze –

Kocham Cię Boże!
Skąd mnie nędznemu z Tobą mówić śmiałość,
Przed którym niebo upada na twarzy?
Tyś mię ukochał nad stworzenia całość,
Więc serce marzy,
Kryjąc się w Twojej miłości przestworze –

Kocham Cię Boże!
Kiedy rozważam Twej dobroci dary,|
Oniemieć muszę i dziękować w duchu:
Im dłużej żyję, uczuwam, że miary
Nie znasz w łask ruchu –
Toż jasno widząc Twej hojności morze,

Kocham Cię Boże! […]
Kocham, bo wierzę, a wierząc miłuję,
Żeś Bogiem moim, żeś Panem nad Pany!
Tylko drobinę Twej wielkości czuję,
W proch zagrzebany –
Lecz gdy mą słabość Twa wszechmoc wspomoże

Kocham Cię Boże!
Kocham Cię Panie! boś Bogiem miłości,
Twój Syn odwieczny oddał za mnie życie;
I straszną kaźnią zmazał moje złości,
Na góry szczycie –
Więc gdy w mym sercu Twa miłość rozgorze,

Kocham Cię Boże! (br. Anzelm, Notatki nowicjackie, 15-17r)

Od 1914 r. Sługa Boży szerzył w środowisku krakowskim kult Dzieciątka Jezus. W pracy duszpasterskiej inspirował się nauką o dziecięctwie Bożym i propagował przykład świętości Teresy z Lisieux. Gdy w 1921 r. czynił przygotowania do założenia w Polsce kontemplacyjno-czynnego zgromadzenia sióstr karmelitanek Dzieciątka Jezus, w Rzymie dobiegał końca proces beatyfikacyjny s. Teresy. Przy „huraganie” chwały i „deszczu róż”, tzn. licznych łaskach otrzymywanych przez jej czcicieli na całym świecie, papież Benedykt XV, 14 sierpnia 1921 r. promulgował dekret o heroiczności cnót tej francuskiej karmelitanki. Niespełna pół roku później, Sługa Boży o. Anzelm pisał do karmelitanek w Przemyślu, które przez przetłumaczenie jej autobiografii oraz wydawaniu obrazków Teresy z modlitwą, miały zasadniczy udział w szerzeniu jej kultu w Polsce:

„Na pociechę Waszą powiem zaraz, co mi pisano ze Rzymu, że na przyszły rok na wiosnę będzie beatyfikacja Tereni. Dla Was to będzie tryumf największy, boście się najwięcej przyczyniły do rozszerzania czci tej „Malutkiej” (List do m. Weroniki Smoczyńskiej ocd, przeoryszy w Przemyślu, 24 V 1922).

Znów na początku 1923 r., jako wyższy przełożony polskiego Karmelu, dzielił się radością swojego serca i wzywał wspólnoty karmelitańskie w Polsce do przygotowania się do uroczystych obchodów beatyfikacji Teresy:
„Przewielebna Matko! Gaudium magnum! Terenia na ołtarzach! 12 lutego [1923 r.] dekret o cudach został zatwierdzony. Ojciec Święty miał przepiękną przemowę. Nowa chwała Karmelu i nowy dowód żywotności Zakonu. Ogromnie się cieszę i z Wami dzielę radość. Obym się jeszcze doczekał, by i z Waszego Karmelu taka chwała była Kościołowi i polskiemu Karmelowi. Gotujcie powoli świąteczne stroje na przyszłe uroczystości. Bo choćby się i sprzedać, to trzeba wielką paradę uczynić” (List do m. Antoniny Kobylińskiej, ocd, przeoryszy we Lwowie, luty 1923).

Dzień beatyfikacji

W dniu 29 kwietnia 1923 r. papież Pius XI beatyfikował w Rzymie s. Teresę od Dzieciątka Jezus i Najświętszego Oblicza. Sługa Boży o. Anzelm, pomimo zaproszenia przez o. Generała Zakonu, nie mógł pojechać do Rzymu z powodu pilnych obowiązków prowincjała. Natomiast tego samego dnia wieczorem dał upust entuzjazmowi, który napełniał jego duszę i w krakowskim kościele karmelitów wygłosił płomienne kazanie, w którym życie i misję Teresy postawił za wzór świętości dla wiernych (treść kazania - w następnej części).

Gdy wkrótce Sługa Boży odwiedził w Sosnowcu założonego przez siebie Siostry karmelitanki, nadał im jako patronkę błogosławioną Teresę od Dzieciątka Jezus (Kronika, s. 35). W kolejnych miesiącach, razem ze współbraćmi, organizował w kościołach karmelitańskich tridua ku czci umiłowanej przez wszystkich nowej Błogosławionej. Ówczesna Polska potrzebowała takiej orędowniczki w niebie. Dlatego Sługa Boży śmiało wzywał jej wstawiennictwa, które i dziś jest nam bardzo potrzebne:

„O zuchwała Tereniu! Wybacz, że Cię tak nazwę, ale Ty mi przebaczysz boś Ty Siostra moja.... Tyś tak bardzo kochała Kościół święty, więcej niż matkę swoją.... Ach! Módl się dziś za ten Kościół, […]; módl się za Karmel, boś Ty zawsze w nim była i zawsze będziesz. Módl się za nas, kapłanów, wielu nam urąga, lecz mało kto za nas się modli; módl się, byśmy godnie brali do ręki ten kluczyk; i za Ukrainę i za Berdyczów, za kapłanów, którzy są pod bolszewikami; wiesz za co oni cierpią tak okropnie... za to, że nie chcą oddać tego kluczyka i naczyń świętych”.

                                                                                                      c.d.n.
opracowała s. Konrada Z. Dubel, cscij

 

Corocznie, w dniu 15 października cała rodzina karmelitańska obchodzi uroczystość Reformatorki Zakonu i Doktora Kościoła św. Teresy od Jezusa. Również w tym szczególnym dniu siostry karmelitanki Dzieciątka Jezus obchodzą rocznicę śmierci swojego Ojca Założyciela Sługi Bożego Anzelma Gądka OCD, który odszedł do wieczności 15 X 1969 r.

W bieżącym roku 2022 w łódzkiej wspólnocie Zgromadzenia przy ul. Złocieniowej 38, obchody 53. rocznicy śmierci Ojca Założyciela rozpoczęto Mszą świętą o łaskę jego beatyfikacji, sprawowaną w zakonnej kaplicy o godz. 7.00 przez o. Piotra Bajorka OCD. Następnie siostry uczciły rocznicę śmierci Ojca Założyciela krótkim wspomnieniem i znaną pieśnią: Szczęśliwy Czcigodny Nasz Ojcze...

Po południu wysłuchały archiwalną konferencję Ojca Założyciela, wygłoszoną do przełożonych Zgromadzenia w Sosnowcu w 1968 r. oraz obejrzały prezentację Refleksje w jesieni życia..., przygotowaną przez siostrę wicepostulator. Siostry z uwagą i refleksją wysłuchały nauki Ojca Założyciela, który nie przestaje do nas mówić przez swoje pisma i świadectwo życia. Zarówno konferencja, jak i prezentacja są dostępne na blogu www.anzelgadek.pl i wiele naszych wspólnot skorzystało z tych materiałów.

Wieczorem, o godz. 18.00 w kościele ojców karmelitów przy ul. Liściastej 9, pod przewodnictwem o. Ernesta Zielonki OCD, przeora i proboszcza parafii, została odprawiona Msza św. dziękczynna za dar życia Sługi Bożego oraz o łaskę jego beatyfikacji. Przed Mszą św. modlono się w kruchcie kościoła przy sarkofagu o. Anzelma, polecając jego wstawiennictwu wszystkich proszących o modlitwę o łaski za jego przyczyną.

W obchodach rocznicowych wzięły udział siostry z pobliskich wspólnot, na czele z obecną m. Błażeją Stefańską, przełożoną generalną, a także liczni wierni.

W wygłoszonym kazaniu O. Ernest poruszył ewangeliczny temat wiary, o którą powinniśmy nieustannie prosić Boga, do czego inspiruje nas w swoim nauczaniu także o. Anzelm. Sługa Boży zachęca do pokornej i wytrwałej modlitwy, do pogłębiania naszej wiary „która życie życiem czyni, podnosi, uszlachetnia, zapewnia mu byt i szczęśliwość wieczną.”

Wspólnotowe przeżywanie rocznic Założycieli Zgromadzenia daje siostrom okazję do wzajemnego umacniania się w powołaniu i charyzmacie, czerpania z dziedzictwa duchowego Zakonu i swojego Zgromadzenia. Niech Sługa Boży o. Anzelm wyprasza nam u Dzieciątka Jezus łaskę wiary, która „ożywia miłość i przemienia ją w świętość życia” (DMD XIV,7).

s. Imelda Kwiatkowska


Kazanie o. przeora Ernesta Zielonki OCD wygłoszone podczas Mszy świętej o łaskę beatyfikacji Sługi Bożego Anzelma Gądka,  w 53. rocznicę jego śmierci. Łódź, 15 X 2022 r.

„Jezus powiedział swoim uczniom przypowieść, że zawsze powinni się modlić i nie ustawać. Czy jednak Syn Człowieczy znajdzie wiarę na ziemi, gdy przyjdzie?” (Łk 18, 1. 8)

Nieustanna, wytrwała modlitwa i wiara, która wszystko przetrzyma, która się nie obraża, gdy sędzia na początku mówi „nie”, która daje moc, aby ciągle pukać. 53 lata temu do bram wieczności zapukał o. Anzelm. Jest to dla nas, karmelitów, dzień szczególny, gdyż oddajemy w nim cześć św. Teresie od Jezusa, kobiecie wielkiego ducha, a przede wszystkim głębokiej wiary. Taki też był o. Anzelm.

Zanim przejdziemy do jego rozważań o wierze, wspomnę krótkie świadectwo brata Adama Ryszki OCD (1927-2002), który przez wiele lat był w naszym łódzkim klasztorze kucharzem i znał o. Anzelma z jego ostatnich lat pobytu tutaj w Łodzi. Gdy kiedyś zapytałem br. Adama o o. Anzelma, czy był on święty, jak to z nim było?

Br. Adam odpowiedział, że dla niego o. Anzelm był święty! Nie wiedział czy wcześniej był, ale pod koniec życia na pewno był święty. Trzeba dopowiedzieć w tym miejscu, że br. Adam był z pochodzenia Ślązakiem, więc nie „owijał w bawełnę”, ale szczerze mówił to, co myślał. Gdy więc zapytałem, po czym poznał tę świętość o. Anzelma, odpowiedział, „bo on z taką pokorą i prostotą przychodził do kuchni, by poprosić o coś do zjedzenia, gdyż miał swoje lata i nie wszystko mógł jeść…”. Natomiast cała reszta mądrych dzieł, które zdziałał o. Anzelm nie interesowały br. Adama.

Dla Sługi Bożego pokora i wiara były bardzo istotne. W jednym ze swoich pism zadaje sobie pytanie: „Co nam daje wiara? Życie wieczne! Jakże porywające i olśniewające są jej prawdy! Jakże uszlachetnia wiara nasz rozum i kształci go nie zwodniczymi wymysłami rozumu, lecz pewnością Boskiej wiedzy! Jakże wysoka ta wiedza, przewyższająca wszystko, co najinteligentniejsze umysły zdobyły, wyższa ponad pojęcia wszystkich duchów anielskich. Małe dziecko przez swoją wiarę więcej rozumie, niż najmędrszy filozof ze swoim naturalnym pojęciem! Dla nauki, dla sztuki, dla techniki, która z nauki płynie, ludzie tego świata tracą siły, zdrowie, majątek, a nawet sam rozum, by błądzić w mgławicy swych teorii i dociekań; dla prawdy zaś, którą Bóg podaje, która życie życiem czyni, podnosi, uszlachetnia, zapewnia mu byt i szczęśliwość wieczną, są i pozostają, jak kłody nieczułe” (DMD XIV, 3).

Pytanie bardzo aktualne również w dzisiejszych czasach, nie tylko dla ludzi młodych, lecz także dla starszych: po co wierzyć? Co mi daje wiara? Co to zmienia?

Ojciec Anzelm daje nam bardzo prostą odpowiedź: wiara „która życie życiem czyni, podnosi, uszlachetnia, zapewnia mu byt i szczęśliwość wieczną”. Myślę, że o. Anzelm bardzo by się „dogadał” z Janem Pawłem II, szczególnie w kontekście jego encykliki „Fides et ratio”. Dla Papieża był to temat wyjątkowo ważny i bliski, iż wiara i wiedza nie stoją w sprzeczności. To właśnie obecnie próbuje się je przeciwstawić na wszelkie możliwe sposoby, a nam, chrześcijanom, usiłuje się wmówić, że jako wierzący jesteśmy ludźmi trochę „ułomnymi”. Ojciec Anzelm w tym krótkim fragmencie pokazuje, że tak nie jest, ale że to właśnie wiara „życie życiem czyni”.

Benedykt XVI natomiast, pytany, dlaczego chrzcić dzieci, czy jest to godziwe, odpowiedział: tak, aby życie uczynić dobrym. Ale to właśnie wiara czyni życie dobrym.

Ojciec Anzelm, gdy pisze, aby „zawsze mieć wejrzenie na Ojca, zawsze podnosić myśl do Boga, zawsze słuchając głosu Ojca, nawiązywać z Nim miłosną rozmowę o tym, co się od Niego słyszy”, rozumie modlitwę podobnie jak św. Matka Teresa.

Czasami zastanawiamy się, jak można stale się modlić, czy nieustannie trwać w skupieniu, i popełniamy odwieczny błąd myśląc, że chodzi tu o „głowę”, o napięcie umysłu, podczas gdy, na co dzień, naszym umysłem, co najwyżej pół minuty – jak jest dobrze - dajemy radę się modlić, lecz stale modlić się umysłem - nie łudźmy się - tego to nawet św. Matka Teresa nie potrafiła. Mówiąc, zatem o modlitwie, ciągle myślimy o skupieniu intelektualnym, podczas gdy św. Teresa miała na myśli skupienie, które nazwałbym interpersonalnym. Tak, to również przedstawia o. Anzelm, pisząc: „mieć wejrzenie na Ojca”. Jest to jakby echo słów św. Matki: „Ty patrz na Tego, który na ciebie patrzy”. Powtórzył to również dwa wieki później prosty chłop z Ars, którego św. Jan Vianney, zainteresowany jego wpatrywaniem się w Najśw. Sakrament, zapytał, co tu robi: „Ja patrzę na Niego a On patrzy na mnie”.

Święta Teresa, gdy uczy o modlitwie, zachęca także, aby poszukać sobie towarzystwa, a jakie może być lepsze towarzystwo od towarzystwa Jezusa? Radzi więc siostrom, aby patrzyły na Niego i pozwoliły, by On patrzył na nie. Czyli, trzeba mieć zawsze to wejrzenie na Ojca, podnosić myśl, ale również ciągle słuchać głosu Ojca. Właśnie chodzi o to, by słuchać. My zatem na modlitwie ciągle musimy uczyć się milczenia.

Nie wiem, kto nam to wbił do głowy, że na modlitwie, to musimy „zagadać na śmierć” Pana Boga. Nie ma jednak takiej potrzeby. Lepiej, żeby to Pan Bóg nas „zagadał na śmierć”. On ma nam naprawdę więcej do powiedzenia, tylko my musimy nauczyć się Go słuchać. Wiemy jednak doskonale o tym, że problem zaczyna się w tym, że drugiego człowieka nie umiemy słuchać, a co dopiero Boga! Uczmy się, więc słuchać drugiego człowieka, a może dojdziemy do umiejętności słuchania głosu Ojca, nawiązując z Nim miłosną rozmowę o tym, co się od Niego słyszy.

Zdaje się nam również czasem, że modlitwa jest jakimś wielkim trudem, czymś uciążliwym, a o. Anzelm – cytując św. Matkę Teresę – mówi, że jest to miłosna rozmowa o tym, co się od Niego słyszy. Potrafimy wszak np. w małżeństwie czule do siebie mówić, a przecież modlitwa jest czymś bardzo podobnym: mówić do Boga z czułością i z czułością Go słuchać

I kończy o. Anzelm: „Nigdy zaś nie ustawać w wołaniu, w proszeniu: Panie przymnóż nam wiary!” (DMD XIV, 6) Jest to u o. Anzelma znak wielkiej pokory i realizmu. Te wszystkie rzeczy o miłości, czułości i patrzeniu, są piękne i wzruszające, ale my – jak to mówiła św. Matka – aniołami nie jesteśmy, tylko ludźmi, więc słabości u nas bardzo wiele, zatem i modlić nam się trzeba z pewnym realizmem, wołając: przymnóż nam wiary, „bo nigdy – podkreśla o. Anzelm - dosyć nie możemy wierzyć i nigdy dosyć kochać uczynkami wiary”.

Przypomina mi się w tym miejscu wypowiedź mojej dawnej parafianki z Rzymu, która twierdziła, że jest bardzo wierząca, a może nawet za bardzo wierząca. Ale o. Anzelm, jak słyszeliśmy, nauczając twierdzi wręcz coś innego, że nigdy nie jesteśmy dosyć wierzącymi. Ciągle, więc musimy się tego uczyć, a tajemnicą nieustannej modlitwy, wytrwałej i mocnej wiary jest pokora i realizm.

Trzeba nam zatem o to Boga prosić, gdyż sami z siebie, to możemy mieć najwyżej dużo pobożnych myśli, ale gdy przyjdzie starość i trzeba z pokorą iść do brata Adama i poprosić o ugotowanie czegoś, to potrzebujemy bardziej niż pobożnych myśli, tej prostej, pokornej wiary. Ojciec Anzelm tak właśnie nauczał, a i z pokorą praktykował w życiu codziennym, w tym naszym łódzkim klasztorze. Amen.