Beatyfikacja s. Teresy od Dzieciątka Jezus w 1923 r. ożywiła w ówczesnej Polsce przede wszystkim wspólnoty karmelitańskie, a przy nich pracę duszpasterską. Mała Teresa była znana i miłowana przez wszystkich. Było to możliwe dzięki karmelitankom przemyskim i ich kontaktom z Karmelem w Lisieux, gdyż już od 1902 r. znane były w Polsce – „drugiej ojczyźnie” Teresy – wydane drukiem jej „Dzieje duszy”. Kroniki klasztorów zawierają zarejestrowane skrzętnie wydarzenia, które miały miejsce w 1923 r., kiedy były nuncjusz apostolski w Warszawie Achilles Ratti, od 1922 r. jako Pius XI, po zakończonym jej procesie beatyfikacyjnym i zatwierdzeniu cudów, ogłosił Teresę Błogosławioną. Nazwał ją później „gwiazdą swego pontyfikatu”. Siostry karmelitanki bose we Lwowie, zapisały:
„Dnia 29 kw[ietnia] 1923 r. Ojciec Św. Pius XI zaliczył w poczet błogosławionych siostrę Teresę od Dz. Jezus, profeskę Karmelu w Lisieux. O tej wielkiej radości doniósł nam Przew[ielebny] O. Prowincjał [Anzelm], tymi słowy: „Annuntio vobis gaudium magnum! Siostra Teresa błogosławioną!” Oczy wszystkich zwróciły się ku tej, co miała zasypać niemal świat cały różami łask najobfitszych z nieba. Nic tez dziwnego że i Karmel lwowski zadrżał od radości i wzruszenia, bo trzeba wiedzieć, że Karmel Polski w wielkiej mierze przyczynił się do rozszerzenia czci „wiosennego kwiatka Karmelu” (Kroniki Klasztoru SS. Karmelitanek Bosych we Lwowie, IV, s. 131).
Wkrótce po ukazaniu się autobiografii Teresy w języku francuskim, m. Anna od Jezusa z klasztoru w Przemyślu oraz p. Maria Kobylińska, siostra m. Marii Antoniny od Jezusa, po uzyskaniu pozwolenia od m. Marii Gonzagi, przeoryszy z Lisieux, przełożyły na język polski „Dzieje duszy”. Klasztory polskie nie miały funduszu na wydruk książki. Dlatego klasztor przemyski sprzedał nakład Księgarni Św. Wojciecha w Poznaniu i tym sposobem biografia Teresy mogła ujrzeć światło dzienne. W 1923 r. ukazało się już szóste wydanie i to w nakładzie 10.000 egz. Z okazji beatyfikacji, jak dalej piszą siostry:
„M. Agnieszka od Jezusa (Paulina Martin), siostra Świętej, podała projekt, ogłaszając drukiem na cały świat, by wszystkie narody ziemi wzięły udział w uroczystościach beatyfikacyjnych w Lisieux przesyłając chorągwie dla przyozdobienia ich kościoła. Z pozwoleniem naszego Ojca Prow[incjała Anzelma] klasztory nasze złożyły się na ten miły podarunek naszej św. Siostrzyczce” (por. Kroniki Klasztoru SS. Karmelitanek Bosych we Lwowie, IV, s. 131-132).
Sługa Boży o. Anzelm od św. Andrzeja Corsini (Gądek) OCD, jako prowincjał karmelitów bosych, podjął gorliwie zachętę generała Zakonu, o. Łukasza Mastrofini, by w polskim Karmelu urządzać nabożeństwa dziękczynne z ludem Bożym i koordynował je. Pisze o tym w liście do m. Weroniki Smoczyńskiej OCD, przeoryszy w Przemyślu:
„u nas w Krakowie zrobiliśmy [29 kwietnia] po południu, przy zwykłych nieszporach kazanie okolicznościowe (zob. wyżej) i Te Deum, lecz tego rodzaju nabożeństwo nie stanowi ściśle u nas części liturgii. Przyszedł w tym czasie list N[aszego] O. Generała z zachętą, by urządzić trydua” (List z 3 V 1923).
Następnie, w porozumieniu z miejscowymi przełożonymi – dla większej chwały Bożej, ku czci Błogosławionej Teresy od Dzieciątka Jezus i dla duchowego pożytku wiernych – Sługa Boży postanowił, że w kościołach karmelitańskich w poszczególnych klasztorach, odbędą się trzydniowe dziękczynienia, z głoszeniem kazań o nowej Błogosławionej.
Triduum w Krakowie na Wesołej – sierpień 1923
Najpierw w krakowskim kościele karmelitanek bosych, przy ul. Kopernika, na dzielnicy Wesołej, Sługa Boży o. Anzelm osobiście podjął się głoszenia tzw. „trzydniówki” o Teresie, było to pod koniec sierpnia 1923 r. Treści kazań były notowane pod amboną, i w ten sposób zachowane, przez krakowskie tercjarki. Odnalazł się jednak i oryginał. Dziś można je odczytać w publikowanej przez Postulację w Sługi Bożego w Łodzi serii „Biblioteka Założyciela”. Tematy kazań o. Anzelma z 28 VIII 1923 r., to: Życie Teresy błogosławionej w ognisku Eucharystii; oraz: O miłości bliźniego (t. 5 BZ, „Przyszła Mała Teresa”, Łódź, 2000, s. 11-60). Kronikarz klasztoru karmelitów bosych w Krakowie na Rakowickiej, podaje liczne informacje o czynnym udziale w poszczególnych triduach o. prowincjała Anzelma, zwłaszcza przez głoszenie kazań. Nabożeństwa ku czci bł. Teresy były uświetnione przez zapraszanych miejscowych biskupów i duchowieństwo.
Kronikarz krakowski, o. Jan Kanty Osierda OCD, zapisał, że w Boże Narodzenie, 25 grudnia 1923 r. wybrano na poświęcenie figury błogosławionej Teresy od Dzieciątka Jezus usytuowanej przed kościołem na Rakowickiej. Kazanie głosił o. Anzelm. Zarówno kronikarz, jak i późniejszy redaktor pism Sługi Bożego, o. Otto Filek OCD, zachwycają się syntezą duchowości i misji Teresy, dokonaną przez o. Anzelma w zdaniu:
„Przyszła Mała Teresa, aby nas, maluczkich, nauczyć być nimi, za przykładem Dzieciątka Jezus”
(Kronika, s. 109; Przyszła Mała Teresa, s. 106).
Oto relacje z kronik karmelitańskich oraz listów na temat organizowanych 100 lat temu dziękczynieniach za beatyfikację Małej Teresy:
Triduum w Lublinie, 6-8 września 1923
„O. Anzelm […] po odbytych uroczystościach w klasztorze wesołowskim pospieszył wkrótce potem do Lublina, aby wesprzeć Ojców naszych w konwencie lubelskim, zwłaszcza odnośnie kazań, udając się tamże z czcigodnym o. Sylwestrem [Gleczmanem], przeorem czerneńskim. W Lublinie obraz pobożny i piękny Błogosławionej Teresy odmalował pewien lublińczyk Barwicki, pobożny mistrz, na to triduum, które zaczęło się wieczorem 6 września i trwało przez dzień 7 i 8, w Święto Narodzenia Najświętszej Panny Maryji, które przypada w sobotę i 9 w XVI Niedzielę po Zielonych Świętach a drugą września. Zgromadziła się wielka rzesza ludzi. Jednego dnia Sumę pontyfikalną z asystencją kleryków seminarium lubelskiego odprawił ordynariusz miejsca, Najjaśniejszy Najczcigodniejszy M[arian Leon] Fulman. Kościół był pięknie przyozdobiony i piękna pogoda powiększała świąteczną radość” (Kronika karmelitów bosych w Krakowie, t. I, s. 116r).
Triduum u karmelitanek bosych w Krakowie - Łobzowie, 27-30 września 1923
„W dniu 27 IX [1923] po odprawieniu przez Naszego Ojca Prowincjała [Anzelma] uroczystych Nieszporów rozpoczęło się Triduum ku czci Błogosławionej Teresy od Dzieciątka Jezus w kościele Sióstr przy ulicy Łobzowskiej. Kaznodziejami byli: Nasz Ojciec Prowincjał, o. Anioł kapucyn, o. Żukiewicz, dominikanin i Najczcigodniejszy Biskup Anatol [Nowak], który Nieszporami uroczystymi w dniu 30 IX, w XIX Niedzielę po Zielonych Świętach pierwszą października, zakończył wzniosłe to triduum w asystencji Ojców Franciszkanów i ich kleryków, którzy odśpiewali Nieszpory harmonijnie na sposób gregoriański i rytmicznie” (tamże).
Triduum w Czernej, 13-15 października 1923
„Jak dotąd miałem sposobność być na wszystkich trzech [triduach o bł. Teresie], które się odbyły w Krakowie i Lublinie; Poznań i Przemyśl odpadł i odpadnie, bo na św. Matkę Teresę [15 X 1923] będę na Czernej z kazaniami i celebrą, gdzie będzie Książę biskup Sapieha i poświęcenie dzwonów będzie połączone z tryduum. Na waszem pragnąłbym choć ustrojenie kościoła widzieć, ale prawdopodobnie nie będzie możebnem, bo po świętej Matce będę wizytował Czerną i Kraków i będzie definitoryum, więc nie starczy czasu, a oprócz tego nauka z klerykami przykuwa do miejsca. Prosiłbym o wiadomość, kiedy arcybiskup [Twardowski] będzie w domu; chciałbym się z nim widzieć i rozmówić o fundacyi w Ponikwie, bo listownie zdaje się fundacya natrafi na opór. Słyszałem zaś, że obecnie Arcybiskup przebywa w Rzymie czy też wyjechał do Rzymu” (List o. Anzelma do m. Teresy Małgorzaty Siemieńskiej OCD, przeoryszy we Lwowie, b.m., 5 X 1923).
Kronikarz krakowski uzupełnia: „W niedzielę 14 X [1923] nasi klerycy koleją, o godzinie 7 rano, pojechali do Czernej, gdzie także przybył Najczcigodniejszy Książę Biskup Krakowski, Adam Stefan Sapieha, ze swoim sekretarzem, ks. Władysławem Mazankiem, który też tamże poświęcił dwa dość duże dzwony, już przed rokiem nabyte u pana Schwabera w Białej. Kazanie ku czci Błogosławionej Dziewicy Teresy wobec Biskupa poświęcającego pontyfikalnie wygłosił Najczcigodniejszy Nasz Ojciec Prowincjał [Anzelm]” (Kronika krakowska karmelitów bosych, t. I, s. 116v).
Oprac. s. Konrada Dubel, cscij
c.d.n.